Ένα σημαντικό κενό που υπήρχε έως τότε στην Ελλάδα ανάμεσα στους χώρους που φιλοξενούν, προβάλλουν αλλά και δημιουργούν πολιτισμό, και ιδιαίτερα όσον αφορά στην τέχνη της φωτογραφίας κάλυψε η σύσταση, το 1997, του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Η αρχή: Είχε προηγηθεί, δέκα χρόνια νωρίτερα, η ίδρυση, επίσης στη Θεσσαλονίκη, του Ελληνικού Μουσείου Φωτογραφίας από τους Άρι Γεωργίου, Απόστολο Μαρούλη και Γιάννη Βανίδη, που δημιούργησαν έτσι μία πρώτη φωτογραφική συλλογή και συγχρόνως έθεσαν τον πρώτο θεμέλιο λίθο για την ίδρυση ενός μουσείου σύγχρονης
φωτογραφίας.
Το 1988 ο Άρις Γεωργίου ξεκίνησε το ετήσιο διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας Θεσσαλονίκης «Photosynkyria», το οποίο και κληροδότησε στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης το 2000. Η Photosynkyria πραγματοποιούνταν έως το 2006 κατά τους μήνες Φεβρουάριο-Απρίλιο, παρουσιάζοντας 30 εκθέσεις ετησίως.
{mosimage}
Στη συνέχεια και ενόψει του εορτασμού της Θεσσαλονίκης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 1997, ο Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης Θεσσαλονίκη 1997 προχώρησε, το 1995, στη σύσταση Συμβουλευτικής Επιτροπής, με πρόεδρο τον Γιώργο Κατσάγγελο, για την ίδρυση του Μουσείου
Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Η θεσμοθέτηση του Μουσείου ήρθε το 1997 επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου και η συγκρότησή του ξεκίνησε ένα χρόνο αργότερα, με διευθυντή τον αρχιτέκτονα και φωτογράφο Άρι Γεωργίου. Λειτούργησε, δε, στο πλαίσιο του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του οποίου αποτελεί έως σήμερα ιδιαίτερο και αυτοτελές τμήμα.
{gallery}mouseio thesalonikis{/gallery}
Το 2003 η διεύθυνση άλλαξε χέρια, καθώς διορίστηκε διευθυντής ο καθηγητής των Α.Τ.Ε.Ι. Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών, Κώστης Αντωνιάδης, τον οποίο διαδέχτηκε το 2005 ο νυν διευθυντής, ο τότε επιμελητής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φωτογραφικού Κέντρου Σκοπέλου, Ευάγγελος Ιωακειμίδης.
Λίγα λόγια για τον διευθυντή του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης:
Ο Ευάγγελος Ιωακειμίδης γεννήθηκε το 1962 στην Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Φωτογραφία στο τμήμα Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών - Τομέας Φωτογραφικής Εικόνας του Πανεπιστημίου Paris VIII. Παρακολούθησε μεταπτυχιακούς κύκλους σπουδών στον τομέα της Οικονομίας του Πολιτισμού και στον Πολιτισμό και τις Νέες Τεχνολογίες στα Πανεπιστήμια Leonard de Vinci- Nanterre και Αιγαίου αντίστοιχα. Εργάστηκε στον εκδοτικό οίκο «Contrejour», στα περιοδικά «Photographies Magazine» και «Camera Ιnternational» και στις Ευρωπαϊκές Εκδόσεις «C.E.C» στο Παρίσι από το1985 έως το 1995, ως υπεύθυνος παραγωγής και διεθνών εκδόσεων.
Διετέλεσε Γενικός Επίτροπος στην Biennale της Νίκαιας, που ήταν αφιερωμένη στην ελληνική φωτογραφία, με τίτλο «Όψεις της ελληνικής φωτογραφίας από το 1850 έως σήμερα» για λογαριασμό της Διεύθυνσης Καλών Τεχνών του Υπουργείου Πολιτισμού το 1997. Επιμελήθηκε τις εκθέσεις και λευκώματα: «Στάσεις και απόψεις για την Ελληνική Φωτογραφία», «To Πνεύμα της Θρησκείας», «To Πνεύμα της Οικογένειας» και «To Πνεύμα της Παγκοσμιοποίησης» για το Φωτογραφικό Κέντρο Σκοπέλου, του οποίου διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής από το 2000 έως το 2005, οπότε και ανέλαβε τη διεύθυνση του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
{mosimage}Το πρόγραμμα δράσης της Διεύθυνσης του Μουσείου:
Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης είναι ένας ζωντανός τόπος μνήμης, συνάντησης και ανακάλυψης, όχι μόνο με τη στενή χωροταξική διάστασή του, αλλά και ως χώρος σκέψης και διαλόγου ανάμεσα στους δημιουργούς, στα έργα τους και στο κοινό. Ένα ίδρυμα ανοιχτό στην εξέλιξη, το οποίο αποβλέπει στο να αποκτά, να διατηρεί, να ερευνά και να παρουσιάζει έργα του, με στόχο τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ανάδειξη της σύγχρονης δημιουργίας, αλλά και την καλλιέργεια του κοινού. Τρεις συνιστώσες θα απασχολήσουν τη δράση του Μουσείου και θα αποτελέσουν παράλληλα, τη βάση για το γενικότερο προγραμματισμό των δράσεών του, την επόμενη τετραετία. Αρχικά είναι οι πρακτικές της φωτογραφίας, οι οποίες δεν έχουν την ίδια σημασία για έναν ερασιτέχνη, όπως για τον επαγγελματία ή καλλιτέχνη. Στη συνέχεια, οι πολλαπλές χρήσεις της φωτογραφίας, ως αισθητική, δημοσιογραφική, επιστημονική, διαφημιστική αποτύπωση. Τέλος, η σημασία της τεχνικής της φωτογραφίας, η οποία έχει εξελιχθεί σημαντικά, μετά την εφεύρεση της φωτογραφίας τον 19ο αιώνα.
Οι σκοποί του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (όπως αναφέρονται στο νόμο ίδρυσης):
1. Η συλλογή και μελέτη φωτογραφικών έργων, εργασιών και αρχείων φωτογράφων παλαιότερων ετών και σύγχρονων.
2. Η δημιουργία οργανωμένου αρχείου και ειδών σχετικών με τη φωτογραφία.
3. Ο σχεδιασμός και η εκπόνηση ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αποβλέπουν στην προώθηση της επιστημονικής έρευνας στην τέχνη και την ιστορία της φωτογραφίας, αλλά και στην επιμόρφωση του κοινού.
4. Η παραγωγή, η διοργάνωση και η διακίνηση εκθέσεων Ελλήνων και ξένων δημιουργών με σκοπό τη γενικότερη ανάπτυξη και προβολή της καλλιτεχνικής χρήσης της φωτογραφίας.
5. Η πραγματοποίηση εκδόσεων που προωθούν την τέχνη της φωτογραφίας.
Η συλλογή του Μουσείου: Το Μουσείο διαχειρίζεται περισσότερα από 100.000 αρνητικά, γυάλινες πλάκες, πρωτότυπες εκτυπώσεις (vintage) από ολοκληρωμένα φωτογραφικά αρχεία ή σημαντικό τμήμα τους. Αναλυτικά η συλλογή:
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ:
- Fred Boissonnas (1858-1946) - ελληνικό αρχείο, αγορά του ΟΠΕΠ το 2003, 12.500 αντικείμενα
- Σωκράτη Ιορδανίδη (1912-1985) αγορά του ΟΠΠΕ’Θ ’97 το 1999, 13.726 αντικείμενα
- Δημήτρη Λέτσιου (1910-), δωρεά του δημιουργού το 2006, 56.000 αντικείμενα
- Γιάννη Στυλιανού (1941-1996), δωρεά των κληρονόμων του το 2002, 3.100 αντικείμενα
ΜΙΚΡΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ
-Νίκου Γκιουζέλη, αγορά του ΟΠΠΕ’Θ ’97, 470 έργα και αρχεία Αθανάσιου Σαραφίδη, αγορά 27 έργων και ενός βιβλίου
ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΛΑΣΙΚΟΙ
(Μοντέρνα περίοδος 1920-1960) Μεμονωμένα έργα
- Nelly’s, δωρεά Παράλλαξις, 57 αντικείμενα
- Τάκη Τλούπα, δωρεά κληρονόμου, 26 αντικείμενα
- Κώστα Μπαλάφα, δωρεά δημιουργού, 873 αντικείμενα
- Σπύρου Μελετζή, δωρεά δημιουργού, 7 αντικείμενα
- Θόδωρου Νικολέρη, δωρεά Παράλλαξις, 9 αντικείμενα
ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ (Σύγχρονη περίοδος, 1970-2007) 140 Δημιουργοί- 1.355 έργα
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ (Σύγχρονη περίοδος, 1970-2007) 68 Δημιουργοί- 321 έργα
{mosimage}Παράλληλα με τις συλλογές, πολύ σημαντική είναι και η βιβλιοθήκη του Μουσείου Φωτογραφίας, η οποία εμπλουτίζεται συνεχώς, με σκοπό να καταστεί μια από τις πλέον ενημερωμένες φωτογραφικές βιβλιοθήκες της χώρας. Στην κατεύθυνση αυτή, πολύ σημαντικό βήμα συνιστά η ενσωμάτωση στη βιβλιοθήκη των περίπου 450 βιβλίων και περιοδικών των δεκαετιών ’50 και ’60 του αρχείου Στυλιανού. Στο ίδιο πνεύμα εντάσσεται και η αγορά της πλήρους σειράς ελληνικών και ξένων περιοδικών. Αυτή τη στιγμή, η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει περίπου 1.700 τίτλους βιβλίων και περιοδικών.
Αξιοσημείωτη είναι, εξάλλου, και η εκδοτική δραστηριότητα του Μουσείου, που αριθμεί περισσότερες από τριάντα εκδόσεις καταλόγων εκθέσεων, καθώς και εξήντα αφίσες που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα. Το Μουσείο, δε, ξεκίνησε συνεργασία με τους εκδοτικούς οίκους Άγρα, Ζήτρος και Futura. Σε περιοδική βάση (τρία με τέσσερα τεύχη τον χρόνο) εκδίδει την εφημερίδα «Βλέπω», στην οποία παρουσιάζονται θέματα από τον χώρο της φωτογραφίας, καθώς και τα νέα του Μουσείου. Ακόμα, συνεκδίδει μαζί με το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης και το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την τριμηνιαία εφημερίδα «Προβλήτα», με θέματα που αφορούν στις πολιτιστικές δράσεις των φορέων αυτών, οι οποίοι στεγάζονται στην Α’ Προβλήτα του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Επίσης, το Μουσείο υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα με ειδικούς εμψυχωτές, τα οποία απευθύνονται σε μαθητές και καθηγητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, με στόχο την καλλιέργεια της φωτογραφικής παιδείας στο ελληνικό κοινό. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να μυηθούν στο χώρο του Μουσείου μέσω ξεναγήσεων, ενώ διατίθεται έντυπο επιμορφωτικό υλικό.
Ακόμα, η διοργάνωση εκδηλώσεων λόγου είναι άλλος ένας από τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, και συγκεκριμένα διοργανώνει τον κύκλο συζητήσεων «Λέξεις και Εικόνες στο Μουσείο», όπου φωτογράφοι, κριτικοί τέχνης, συλλέκτες και εκπρόσωποι πολιτιστικών ιδρυμάτων,
Έλληνες και ξένοι, συζητούν για τη φωτογραφία.
Τέλος, έργο υποδομής του Μουσείου αποτελεί η ψηφιοποίηση φωτογραφικών έργων συλλογής μέσω του προγράμματος της Κοινωνίας της Πληροφορίας, για τη διάσωση της φωτογραφικής κληρονομιάς και της σύγχρονης δημιουργίας, με στόχο τη διάθεσή της στο κοινό και ειδικότερα στους ερευνητές. Το Μουσείο ψηφιοποιεί τα αρχεία της μόνιμης συλλογής του, καθώς και μέρος των αρχείων του Fred Boissonnas και των
συλλεκτών Ιωάννη Μέγα και Άγγελου Παπαϊωάννου, ενώ στοχεύει στο να λειτουργήσει παράλληλα και ως Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ψηφιοποίησης των συλλογών και αρχείων άλλων φορέων.
Ταυτόχρονα, το Μουσείο Φωτογραφίας θα διοργανώσει την Άνοιξη του 2007 και συγκεκριμένα τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, το Διεθνές Φωτογραφικό Φεστιβάλ Photobiennale Thessaloniki, με νέα μορφή. Συγκεκριμένα:
- Στον κεντρικό άξονα του Διεθνούς Φεστιβάλ Φωτογραφίας θα αναπτύσσεται το σκεπτικό του θέματος κάθε χρονιά. Το 2007 το κεντρικό θέμα θα είναι ο Χρόνος.
- Οι αίθουσες τέχνης θα μπορούν να προτείνουν και να παρουσιάζουν εκθέσεις δικής τους επιλογής.
-Συστήνεται τμήμα νέων φωτογράφων, όπου θα παρουσιάζονται εργασίες δημιουργών ηλικίας μέχρι και 35 ετών, όπως θα προταθούν από αντίστοιχη επιτροπή.
- Το Photo-forum θα αποτελεί μια πλατφόρμα συνάντησης φωτογράφων με άλλους δημιουργούς, επιμελητές και γκαλερίστες. Οι συναντήσεις θα επικεντρώνονται σε portfolio reviews και θα διοργανώνονται επίσης και master-classes.
- Σε κατάλληλους υπαίθριους χώρους θα φιλοξενούνται φωτογραφικές εκθέσεις και θα καλύπτονται συγκεκριμένα κτίρια με έργα που θα παρουσιάζονται στα πλαίσια του Φεστιβάλ. (build wraps).
- Θα πραγματοποιούνται οπτικοακουστικές προβολές με αντικείμενο τη φωτοδημοσιογραφία, σε ειδική διήμερη εκδήλωση. Θα προβάλλονται έργα μεμονωμένων δημιουργών, καθώς και υλικό επιλεγμένων πρακτορείων.
- Τέλος, θα απονέμεται βραβείο από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το CEDEFOP κάθε δύο χρόνια από ειδική επιτροπή, στη καλύτερη φωτογραφική σειρά που θα έχει υποβληθεί με θέμα τον άνθρωπο και την εργασία.
{mosimage}Το Μουσείο στεγάζεται από το Δεκέμβριο του 2001 στον πρώτο όροφο της Aποθήκης A’ στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ενώ στο ισόγειο του ίδιου κτιρίου στεγάζεται το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Η Αποθήκη Α’, εμβαδού 1.100 τ.μ., κτίστηκε το 1910 μαζί με το παλιό Τελωνείο του λιμανιού, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ελί Μοδιάνο και είναι χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής μορφολογίας που επικράτησε στα βιομηχανικά κτίρια της Ευρώπης, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα.
Το συγκεκριμένο κτίριο, όπως και τα άλλα της ίδιας εποχής στην πρώτη προβλήτα του λιμανιού, κρίθηκε ως διατηρητέο και προστατευόμενο από την Πολιτεία, με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού.
Να σημειωθεί ότι στον χώρο του Μουσείου λειτουργεί και cafe με ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και άκρως κινηματογραφική θέα πρώτου πλάνου στο λιμάνι, ενώ ο επισκέπτης θα βρει και πωλητήριο.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Aποθήκη A', Λιμάνι Θεσσαλονίκης C/O Tαχυδρομείο
Θεσ/νικης 23, 540 15 Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2310-566716, fax: 2310-566717
Site:www.thmphoto.gr, e-mail:
Ώρες λειτουργίας:
Εκθεσιακός χώρος και cafe:
Δευτέρα κλειστά Τρίτη ως και Παρασκευή: 11:00-19:00
Σάββατο και Κυριακή: 11:00-21:00