Ηπειρωτική Ευποιία
{mosimage}
Mε απόφαση της Ολομέλειας του ΔΣ, (8η Οκτωβρίου 2006) ο Σύλλογος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων θα οργανώσει Ημερίδα, εντός του έτους, με θέμα:«Ηπειρωτική Ευποιία και Συλλογική μνήμη»
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυρίου Κάρολου Παπούλια.Η εισήγηση που έγινε στην ολομέλεια του ΔΣ από τον κ. Κώστα Θ. Πέτσιο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Επίτιμο μέλος του Συλλόγου , περιλαμβάνει και τα κάτωθι:«Ηπειρωτική Ευποιία και Συλλογική μνήμη» Εκδηλώσεις με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από τον θάνατο του Ζώη Καπλάνη (1806) και τη θεσμοθέτηση της λειτουργίας της Καπλανείου ως Πατριαρχικής Σχολής
Ιστορικό:
Το 2006 συμπληρώνονται 200 χρόνια από τον θάνατο του Ηπειρώτη Ευεργέτη Ζώη Καπλάνη (20 Δεκεμβρίου 1806). Όπως είναι γνωστό, ο Καπλάνης με γράμμα του προς τον Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως Καλλίνικο (19 Αυγούστου 1805) ζήτησε να απολυθεί «σιγιλλιώδες γράμμα», με το οποίο να τεθεί η Σχολή του, την οποία χρηματοδοτούσε ήδη από το 1797/1798, υπό τη σκέπη του Πατριαρχείου, σύμφωνα με το ανάλογο προηγούμενο της Σχολής Κουρού-Τσεσμέ της Κωνσταντινούπολης. Με Επιστολή του προς τον Καπλάνη (4 Σεπτεμβρίου 1805) ο Πατριάρχης ανακοινώνει την αποδοχή του αιτήματος και την επίσημη ονομασία της Σχολής:
«…γνώμη κοινή, και συνοδική απεφηνάμεθα την εκτέλεσιν των προβαλλομένων εγγράφως αιτημάτων σου, ίνα απαρασημειώτως γένωνται τα παρά της Εκκλησίας εμπεδωτικά γράμματα εις ασφαλή διάρκειαν, και ως ειπείν, αιωνίαν διαμονήν της κτητορικής σου εκείνης Σχολής των Ελληνικών Μαθημάτων, ήτις και ηξιώθη του προνομίου, επί τω είναι, και λέγεσθαι Πατριαρχική, και γνωρίζεσθαι ιδιόκτητος της ευγενείας σου Σχολή, και προσαγορεύεσθαι τουντεύθεν και εις τον εξής άπαντα χρόνον σου του Καπλάνου…». Κατά συνέπεια, Καπλάνειος επωνομάσθηκε η Σχολή τον Σεπτέμβριο του 1805, όπως ρητά τονίζεται και στο «Ίσον» του Συνοδικού γράμματος: «…ίνα η ρηθείσα εν Ιωαννίνοις Σχολή… επωνομάζηται Σχολή του Καπλάνη, και ως ανατεθείσα νυν παρ’ αυτού του νέου κτίτορος τω αγιωτάτω αποστολικώ οικουμενικώ θρόνω, γνωρίζηται και λέγεται και παρά πάντων γινώσκεται Πατριαρχική» (βλ. σχετικά, Συστατικά Γράμματα της εν Ιωαννίνοις Πατριαρχικής Σχολής…Εν Βιέννη, 1806, σσ. 19 και 28. Πβ. Σπάνια Ευποιίας Έργα του Ζώη Κωνσταντίνου Καπλάνη…, Εν Μόσχα, 1806).
Η σχετική αλληλογραφία με τους προύχοντες των Ιωαννίνων και τον Σχολάρχη Αθανάσιο Ψαλίδα διήρκησε μέχρι τα τέλη του 1805 και από τις αρχές του 1806 η Καπλάνειος άρχισε να λειτουργεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο πατριαρχικό «Σιγίλλιον», το οποίο αποτέλεσε και τον καταστατικό της χάρτη. Από το έτος 1806 χρονολογούνται, άλλωστε, και οι ποικίλες εγγραφές στον ανέκδοτο «Κώδικα» της Καπλανείου.
Με αφορμή το συγκεκριμένο χρονολογικό ορόσημο ο Σύλλογος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων οργανώνει επιστημονικές εκδηλώσεις για την Ηπειρωτική Ευποιία, έτσι ώστε να αποτιμηθεί η συμβολή των Ευεργετών στην κοινωνική και πνευματική ζωή της Ηπείρου και της Ελλάδος. Το ενδιαφέρον μας θα επικεντρωθεί στην ανάδειξη της σημασιολογικής ενδοχώρας του Ευεργετισμού, στην παρουσίαση των νέων
δεδομένων της μέχρι σήμερα έρευνας και στην αποσαφήνιση των ερευνητικών στόχων.
Για τον λόγο αυτό συγκροτήθηκαν :
* Οργανωτική Επιτροπή * Επιστημονική Επιτροπή * Ομάδα Εργασίας Εκδηλώσεις:
* Α). Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: «Ηπειρωτική Ευποιία και συλλογική μνήμη» Η ημερίδα θα αφορά μόνο στους μεγάλους Ηπειρώτες Ευεργέτες του 18ου και 19ου αιώνα και δεν θα ασχοληθεί με τον 20ο αιώνα.
Ομιλητές:
o Φίλιππος Φίλιος: Πρόεδρος του Συλλόγου
o Παναγιώτης Νούτσος:Καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων - Φιλοσοφικής σχολής - Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας
o Κώστας Θ. Πέτσιος: Καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων - Φιλοσοφικής σχολής - Τμήμα Φιλοσοφίας,
Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας o Γιώργος Παπαγεωργίου: Καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων - Φιλοσοφικής σχολής - Τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας Τομέας Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων - Οικονομική και Κοινωνική Ιστορία του Ελληνισμού κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας o και άλλοι
Β). Ψηφιακή Έκδοση των Διαθηκών των σημαντικότερων Ευεργετών.
Γ). Έκθεση Βιβλίων που εκδόθηκαν με χορηγίες Ηπειρωτών Ευεργετών, καθώς και ανέκδοτων τεκμηρίων από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες ομώνυμων Σχολείων (Καπλανείου, Ζωσιμαίας, κ.λ.π.). Έκδοση Καταλόγου.
Δ) Έκδοση των Πρακτικών της ημερίδας.
Θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις τόσο στα Γιάννενα όσο και στην Αθήνα για να τιμηθούν οι μεγάλοι Ηπειρώτες Ευεργέτες του 18ου και 19ου αιώνα.
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυρίου Κάρολου Παπούλια.Η εισήγηση που έγινε στην ολομέλεια του ΔΣ από τον κ. Κώστα Θ. Πέτσιο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Επίτιμο μέλος του Συλλόγου , περιλαμβάνει και τα κάτωθι:«Ηπειρωτική Ευποιία και Συλλογική μνήμη» Εκδηλώσεις με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από τον θάνατο του Ζώη Καπλάνη (1806) και τη θεσμοθέτηση της λειτουργίας της Καπλανείου ως Πατριαρχικής Σχολής
Ιστορικό:
Το 2006 συμπληρώνονται 200 χρόνια από τον θάνατο του Ηπειρώτη Ευεργέτη Ζώη Καπλάνη (20 Δεκεμβρίου 1806). Όπως είναι γνωστό, ο Καπλάνης με γράμμα του προς τον Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως Καλλίνικο (19 Αυγούστου 1805) ζήτησε να απολυθεί «σιγιλλιώδες γράμμα», με το οποίο να τεθεί η Σχολή του, την οποία χρηματοδοτούσε ήδη από το 1797/1798, υπό τη σκέπη του Πατριαρχείου, σύμφωνα με το ανάλογο προηγούμενο της Σχολής Κουρού-Τσεσμέ της Κωνσταντινούπολης. Με Επιστολή του προς τον Καπλάνη (4 Σεπτεμβρίου 1805) ο Πατριάρχης ανακοινώνει την αποδοχή του αιτήματος και την επίσημη ονομασία της Σχολής:
«…γνώμη κοινή, και συνοδική απεφηνάμεθα την εκτέλεσιν των προβαλλομένων εγγράφως αιτημάτων σου, ίνα απαρασημειώτως γένωνται τα παρά της Εκκλησίας εμπεδωτικά γράμματα εις ασφαλή διάρκειαν, και ως ειπείν, αιωνίαν διαμονήν της κτητορικής σου εκείνης Σχολής των Ελληνικών Μαθημάτων, ήτις και ηξιώθη του προνομίου, επί τω είναι, και λέγεσθαι Πατριαρχική, και γνωρίζεσθαι ιδιόκτητος της ευγενείας σου Σχολή, και προσαγορεύεσθαι τουντεύθεν και εις τον εξής άπαντα χρόνον σου του Καπλάνου…». Κατά συνέπεια, Καπλάνειος επωνομάσθηκε η Σχολή τον Σεπτέμβριο του 1805, όπως ρητά τονίζεται και στο «Ίσον» του Συνοδικού γράμματος: «…ίνα η ρηθείσα εν Ιωαννίνοις Σχολή… επωνομάζηται Σχολή του Καπλάνη, και ως ανατεθείσα νυν παρ’ αυτού του νέου κτίτορος τω αγιωτάτω αποστολικώ οικουμενικώ θρόνω, γνωρίζηται και λέγεται και παρά πάντων γινώσκεται Πατριαρχική» (βλ. σχετικά, Συστατικά Γράμματα της εν Ιωαννίνοις Πατριαρχικής Σχολής…Εν Βιέννη, 1806, σσ. 19 και 28. Πβ. Σπάνια Ευποιίας Έργα του Ζώη Κωνσταντίνου Καπλάνη…, Εν Μόσχα, 1806).
Η σχετική αλληλογραφία με τους προύχοντες των Ιωαννίνων και τον Σχολάρχη Αθανάσιο Ψαλίδα διήρκησε μέχρι τα τέλη του 1805 και από τις αρχές του 1806 η Καπλάνειος άρχισε να λειτουργεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο πατριαρχικό «Σιγίλλιον», το οποίο αποτέλεσε και τον καταστατικό της χάρτη. Από το έτος 1806 χρονολογούνται, άλλωστε, και οι ποικίλες εγγραφές στον ανέκδοτο «Κώδικα» της Καπλανείου.
Με αφορμή το συγκεκριμένο χρονολογικό ορόσημο ο Σύλλογος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων οργανώνει επιστημονικές εκδηλώσεις για την Ηπειρωτική Ευποιία, έτσι ώστε να αποτιμηθεί η συμβολή των Ευεργετών στην κοινωνική και πνευματική ζωή της Ηπείρου και της Ελλάδος. Το ενδιαφέρον μας θα επικεντρωθεί στην ανάδειξη της σημασιολογικής ενδοχώρας του Ευεργετισμού, στην παρουσίαση των νέων
δεδομένων της μέχρι σήμερα έρευνας και στην αποσαφήνιση των ερευνητικών στόχων.
Για τον λόγο αυτό συγκροτήθηκαν :
* Οργανωτική Επιτροπή * Επιστημονική Επιτροπή * Ομάδα Εργασίας Εκδηλώσεις:
* Α). Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: «Ηπειρωτική Ευποιία και συλλογική μνήμη» Η ημερίδα θα αφορά μόνο στους μεγάλους Ηπειρώτες Ευεργέτες του 18ου και 19ου αιώνα και δεν θα ασχοληθεί με τον 20ο αιώνα.
Ομιλητές:
o Φίλιππος Φίλιος: Πρόεδρος του Συλλόγου
o Παναγιώτης Νούτσος:Καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων - Φιλοσοφικής σχολής - Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας
o Κώστας Θ. Πέτσιος: Καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων - Φιλοσοφικής σχολής - Τμήμα Φιλοσοφίας,
Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας o Γιώργος Παπαγεωργίου: Καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων - Φιλοσοφικής σχολής - Τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας Τομέας Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων - Οικονομική και Κοινωνική Ιστορία του Ελληνισμού κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας o και άλλοι
Β). Ψηφιακή Έκδοση των Διαθηκών των σημαντικότερων Ευεργετών.
Γ). Έκθεση Βιβλίων που εκδόθηκαν με χορηγίες Ηπειρωτών Ευεργετών, καθώς και ανέκδοτων τεκμηρίων από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες ομώνυμων Σχολείων (Καπλανείου, Ζωσιμαίας, κ.λ.π.). Έκδοση Καταλόγου.
Δ) Έκδοση των Πρακτικών της ημερίδας.
Θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις τόσο στα Γιάννενα όσο και στην Αθήνα για να τιμηθούν οι μεγάλοι Ηπειρώτες Ευεργέτες του 18ου και 19ου αιώνα.